Według prognoz WHO w 2025 roku liczba zachorowań na nowotwory wzrośnie z 14,1 mln do 19,3 mln, w 2030 do 22 mln, a w 2035 do 24 mln rocznie. Wielu tym chorobom można jednak zapobiegać. Globalny wzrost zapotrzebowania na korzystanie z usług medycznych wzmaga konieczność podjęcia działań optymalizacyjnych w zakresie efektywności i skuteczności leczenia, poprzez walidację dostępnych rozwiązań oraz rozwijanie nowych technologii.

Choroby nowotworowe są ważnym i narastającym problemem zdrowotnym, społecznym i ekonomicznym, stanowiącym jedną z głównych przyczyn zgonów w Polsce. W 2019 r. stanowiły one 26,5% wszystkich zgonów. W 2020 r. udział chorób nowotworowych w klasyfikacji przyczyn zgonów obniżył się ze względu na pandemię Covid-19 (około 21% wszystkich zgonów wg danych GUS).

Mając na uwadze powyższe Agencja Badań Medycznych (ABM) ogłosiła konkurs przeznaczony dla ośrodków onkologicznych w Polsce, którego celem jest utworzenie i rozwój Onkologicznych Centrów Wsparcia Badań Klinicznych (OnkoCWBK).

Realizacja Konkursu stanowi kontynuację działań Agencji w zakresie tworzenia i rozwoju Centrów Wsparcia Badań Klinicznych. Dotychczas Agencja Badań Medycznych przeznaczyła 154 mln zł na utworzenie 16 wyspecjalizowanych Centrów Wsparcia Badań Klinicznych. To pierwsze tego typu kompleksowe wsparcie dla polskich instytucji publicznych prowadzących badania kliniczne. W 2020 r. w ramach pierwszego Konkursu na tworzenie i rozwój CWBK, dofinansowanie otrzymało 10 ośrodków, a w II połowie 2021 r. do Polskiej Sieci Badań klinicznych dołączyło kolejnych sześć ośrodków. Poprzednie edycje ujawniły duże zapotrzebowanie w zakresie finansowania i wdrażania innowacyjnych rozwiązań w podmiotach prowadzących badania kliniczne.

Głównym założeniem Konkursu jest wybór Ośrodków przewidujących utworzenie i rozwój Onkologicznych Centrów Wsparcia Badań Klinicznych, których powstanie przełoży się na zwiększenie liczby badań klinicznych w dziedzinie onkologii, a także na zwiększenie dostępności innowacyjnych terapii dla większej grupy pacjentów na terenie całego kraju. Kwota przeznaczona na dofinansowanie projektów wyłonionych w ramach Konkursu wynosi 45 mln zł.  Nabór wniosków trwa od 4 października do 22 listopada 2021 r.

Stworzenie OnkoCWBK, ma przyczynić się nie tylko do poprawy skuteczności leczenia pacjentów z chorobami onkologicznymi i ich dostępu do innowacyjnych terapii, ale także zwiększyć udział polskich naukowców w rozwoju nauk medycznych oraz pozwolić zaspokoić potrzeby zdrowotne społeczeństwa i zlikwidować bariery obecnie występujące w systemie opieki onkologicznej.

Konkurs jest zgodny z Narodową Strategią Onkologiczną, która koncentruje się na pięciu  obszarach, w tym inwestycjach w naukę i innowacje poprzez zwiększenie potencjału badań naukowych i projektów innowacyjnych w Polsce w celu umożliwienia pacjentom korzystania z najskuteczniejszych rozwiązań diagnostyczno-terapeutycznych. Celem działań jest zwiększenie udziału pacjentów onkologicznych w badaniach klinicznych, rozwój niekomercyjnych badań klinicznych w dziedzinie onkologii oraz poszerzenie analizy danych w rejestrach medycznych. Zwiększenie udziału pacjentów w badaniach klinicznych pozwala na poprawę dostępu do innowacyjnych metod leczenia i stanowi bardzo ważne uzupełnienie procedur leczniczych dla osób, u których wyczerpano już standardowe metody terapeutyczne. Dotyczy to szczególnie badań klinicznych wczesnych faz (I oraz II). Strategia zakłada, że do 2023 r. Agencja będzie wspierać rozwój Centrów Wsparcia Badań Klinicznych przy wybranych uniwersyteckich ośrodkach akademickich i ośrodkach onkologicznych w ramach Krajowej Sieci Onkologicznej.

Konkurs jest również zgodny z Planem Rozwoju Badań Klinicznych, w myśl którego działalność Agencji ma przyczynić się do wzrostu liczby prowadzonych niekomercyjnych badań klinicznych do poziomu średniej europejskiej.

– Powstanie Centrów Wsparcia Badań Klinicznych wiąże się także z szerszą inicjatywą Agencji Badań Medycznych – utworzeniem Polskiej Sieci Badań Klinicznych. Idea sieci ośrodków badań klinicznych z wysokospecjalistyczną opieką medyczną dla wszystkich Polaków, niezależnie od miejsca zamieszkania i potrzeby terapeutycznej w ramach dostępu pacjentów do nowych, terapii, jest często jedną szansą na poprawę jakości życia chorych. Dzięki utworzeniu Polskiej Sieci Badań Klinicznych polscy pacjenci będą mieli szansę uczestniczyć w dużych międzynarodowych badaniach klinicznych i mieć dostęp do najbardziej innowacyjnych terapii bez konieczności opuszczania kraju. Wprowadzenie nowego standardu organizacji i zarządzania badaniami klinicznymi, przejawiających się osiągnięciem efektów na poziomie operacyjnym, finansowym i naukowym to tylko niektóre elementy które będziemy mogli osiągnąć dzięki wspólnemu działaniu w ramach Polskiej Sieci Badań Klinicznych – podkreśla Prezes Agencji Badań Medycznych dr hab. n. med. Radosław Sierpiński.

Powstanie Polskiej Sieci Badań Klinicznych ma także wspierać krajową gospodarkę, poprzez wypływy z realizacji badań klinicznych do budżetu państwa, oszczędności alternatywne dla systemu opieki zdrowotnej, dodatkowe źródło wynagrodzeń dla badaczy, lekarzy i ośrodków badawczych oraz wzrost zatrudnienia i popyt na usługi w innych sektorach.