

Z przyjemnością informujemy, że objęliśmy patronatem medialnym III Edycję Konferencji „Badania Kliniczne Wyrobów Medycznych”. Nasz portal z przyjemnością wspiera inicjatywy pozwalające na rozwój specjalistów w branży oraz wymianę cennych doświadczeń.
Serdecznie zapraszamy do dołączenia do Konferencji – bilety są już dostępne na: III edycja Konferencji Badania Kliniczne Wyrobów Medycznych.
1. Entyvio (vedolizumab) SPC. https://www.ema.europa.eu/en/documents/product-information/entyvio-epar-product-information_en.pdf. (ostatni dostęp luty 2024)
2. Entyvio (vedolizumab) US Prescribing Information. https://www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/label/2020/125476s025s030lbl.pdf. (ostatni dostęp luty 2024)
3. Jairath V, Feagan B G. Lancet. 2019; DOI:https://doi.org/10.1016/S2468-1253(19)30358-9
4. GlobalData Epidemiology Forecast to 2031
Endometrioza jest schorzeniem dotykającym około 6 do 10% kobiet w wieku 15 – 49 lat. Jak szacują eksperci, choroba może dotyczyć nawet 3 mln kobiet w naszym kraju. Podstawowym problemem jest późna rozpoznawalność choroby, średnio po 6-8 latach dolegliwości bólowych wyłączających kobiety z normalnego funkcjonowania w społeczeństwie i z aktywności zawodowej. Projekt Agencji Badań Medycznych ma stanowić odpowiedź na wyzwanie związane z potrzebą szybkiej diagnostyki endometriozy.
Endometrioza charakteryzuje się obecnością komórek błony śluzowej trzonu macicy (endometrium) poza jamą macicy. Komórki te są nadal aktywne wydzielniczo i reagując na zmiany hormonalne zachodzące w cyklu miesiączkowym powodują w organizmie przewlekłą reakcję zapalną. Ponadto, endometrioza może być również̇ przyczyną obniżonej płodności. Ratunek w walce z chorobą może stanowić bardziej dostępna diagnostyka. W związku z tym, w Agencji Badań Medycznych trwają intensywne prace nad rozpoczęciem projektu, którego celem jest sprawdzenie przydatności klinicznej testu EndoRNA w populacji kobiet z podejrzeniem endometriozy.
Dotychczas jedyną pewną metodą potwierdzenia endometriozy była operacja – laparoskopia. Natomiast test EndoRNA jest alternatywą dla tych kobiet, które chcą mieć pewność czy chorują na endometriozę. Test jest krótką, bezpieczną procedurą, którą można wykonać w gabinecie lekarskim, polegającą na pobraniu fragmentu błony śluzowej w trakcie badania ginekologicznego. Test EndoRNA jest dostępny komercyjnie na rynku polskim od 2023 roku.
– Test EndoRNA umożliwia szybsze potwierdzenie lub wykluczenie obecności endometriozy (wynik nawet w ciągu 48h). Skrócony czas diagnostyki jest kluczowy dla pacjentek, ponieważ pozwala na wcześniejsze rozpoczęcie leczenia i minimalizację negatywnych skutków schorzenia. Statystyki wskazują, że co 10. kobieta może cierpieć na endometriozę (nawet 200 mln kobiet, dane WHO), a nie wszystkie przypadki są zdiagnozowane. Istnieje potrzeba zwiększenia świadomości endometriozy, zarówno wśród pacjentek, jak i profesjonalistów medycznych. Kluczowa jest poprawa rozpoznawalności schorzenia – endometrioza odpowiada za ok. 40% niepłodności kobiecej a wśród chorych na Endometriozę 50 procent ma problemu płodnością. Test EndoRNA może być kluczowy w identyfikacji przypadków, które wcześniej mogły pozostać nierozpoznane, przyczyniając się do poprawy statystyk diagnozowania endometriozy. Co więcej, jest to metoda, która może być wykorzystana w każdym gabinecie lekarskim – nie wymaga specjalistycznego sprzętu, a pacjentka po pobraniu próbki może wrócić do codziennych obowiązków – podkreśla Lucyna Jaworska Wojtas – Prezes Fundacji Pokonać Endometriozę.
Realizacja projektu ABM umożliwi sprawdzenie przydatności klinicznej testu EndoRNA w odniesieniu do populacji pacjentek z niejednoznacznymi wynikami badań obrazowych lub brakiem odchyleń w badaniach obrazowych pomimo objawów klinicznych sugerujących endometriozę. Każdej z pacjentek zostanie wykonany test EndoRNA, a jego wyniki porównane z wynikami z laparoskopii. Wyniki eksperymentu mogą zostać wykorzystane przez Ministerstwo Zdrowia do zlecenia Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji oceny możliwości refundacji testu w przypadku otrzymania wyników potwierdzających jego porównywalną skuteczność do laparoskopii.
W przypadku pozytywnej odpowiedzi dotyczącej porównywalnej skuteczności i czułości testu względem laparoskopii możliwe stanie się wczesne wykrycie schorzenia i podjęcie terapii. Wczesne leczenie to również szansa na ograniczenie skutków powikłań towarzyszących zaawansowanej endometriozie.
Wykrywanie różnych form endometriozy jest kluczowe dla spersonalizowanej opieki i skutecznego planowania leczenia, co może poprawić jakość życia pacjentek. Inne, obecnie stosowane markery jak CA 125 lub Bcl6 nie są specyficzne dla endometriozy i nie wskazują jednoznacznie występowania tej choroby.
– Moje rekomendacje wskazują na wprowadzenie Testu EndoRNA jako wskazania endometriozy, ale do odpowiedniej diagnostyki i leczenia muszą być natychmiast powołane Centra Diagnozy i Leczenia Endometriozy oraz wprowadzona prawidłowa wycena świadczeń. Będzie to wówczas prawidłowe i kompleksowe diagnozowanie i leczenie pomagające 3 milionom wykluczonych z systemu opieki zdrowotnej pacjentek – podsumowuje Lucyna Jaworska Wojtas – Prezes Fundacji Pokonać Endometriozę.
W dniach 6-7 listopada 2023 roku odbędzie się w Warszawie ogólnopolska konferencja naukowa pt.: „Obecne wyzwania, innowacje w badaniach klinicznych”. Organizatorem spotkania jest Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji przy wsparciu Ministerstwa Edukacji i Nauki w ramach programu „Doskonała nauka II” – wsparcie konferencji naukowych, Patron Honorowy wydarzenia oraz Agencja Badań Medycznych, Patron Merytoryczny i Honorowy projektu.
Celem konferencji będzie zbadanie i próba zdefiniowania wyzwań środowiska badań klinicznych w Polsce oraz ośrodków zagranicznych, w obecnej sytuacji pandemicznej. Omówienie kierunków innowacji w gronie doświadczonych specjalistów z zakresu zarządzania badaniami klinicznym oraz głównych badaczy i pacjentów, współtwórców badań klinicznych, przedstawicieli reprezentujących polskie i międzynarodowe środowisko naukowe, biznesowe i oraz reprezentantów administracji publicznej. Eksperci podejmą temat nowych strategii i wyzwań jakie pojawiają się w obszarze badań klinicznych, dotyczące wprowadzanych innowacji i zastosowania nowych metod badawczych, w tym wykorzystania analityki danych i AI, w badaniach klinicznych. W trakcie konferencji zostanie poruszony ważny temat bezpieczeństwa pacjenta w badaniach klinicznych.
Pierwszego dnia konferencji przedstawione zostaną możliwości lecznicze na przykładzie doświadczeń polskich ośrodków badawczych oraz własnych działań Instytutu – ze szczególnym uwzględnieniem chorób rzadkich, ocena efektywności prowadzenia badań klinicznych, ich specyfiki i kierunki tych działań. Zaproszeni goście przybliżą zagadnienie AI w badaniach klinicznych, w jaki sposób cyfrowe zdrowie kształtuje przyszłość opieki zdrowotnej? Czy technologia cyfrowa zaprowadzi nas wystarczająco daleko? Podejmą zagadnienie nauki przetwarzania informacji.
Drugi dzień konferencji dotyczyć będzie postrzegania podmiotowej obecności pacjenta w badaniach, w celu osiągnięcia sukcesu terapeutycznego oraz zapewnienia bezpieczeństwa terapii poprzez udział pacjentów w komisji bioetycznej oraz uczestnictwo w Funduszu Kompensacyjnym. Ta część konferencji została zaplanowana w module otwartym dla środowiska medycznego, stowarzyszeń pacjenckich oraz osób indywidualnych, które chciałyby poszerzyć swoją wiedzę o badaniach klinicznych, są w badaniach klinicznych lub rozważają udział w badaniach.
Konferencja odbędzie się w Auli Instytutu przy ul. Spartańskiej 1 w Warszawie, z możliwością wzięcia udziału on-online w tym wydarzeniu. Rejestracja wraz z programem konferencji jest dostępna dla wszystkich uczestników na stronie: https://innowacjewbadaniach.medius.com.pl/. Udział w konferencji jest nieodpłatny, po rejestracji na stronie. Wszyscy uczestnicy konferencji otrzymają drogą mailową certyfikat oraz punkty edukacyjne. Organizatorzy zapraszają wszystkich specjalistów w dziedzinie medycyny i nauk pokrewnych oraz naukowców, studentów i organizacje pacjenckie, do aktywnego wzięcia udziału w tym wydarzeniu.
Agencja Badań Medycznych rozpoczęła rekrutację do I edycji programu Polish Clinical Scholars Research Training („P-CSRT”) opracowanego i realizowanego przez Harvard Medical School Postgraduate Medical Education!
Prowadzisz badania i chcesz rozwijać swoją karierę w badaniach naukowych? Możesz wziąć udział w programie Polish Clinical Scholars Research Training!
Przygotowany program to zaawansowane szkolenia w zakresie ochrony zdrowia oraz badań naukowych, ze szczególnym naciskiem na badania kliniczne i publikacje. Program jest kierowany do osób, które ukończyły medycynę, farmację, pielęgniarstwo oraz inne studia w dziedzinie nauk o zdrowiu lub nauk przyrodniczych.
Najważniejsze informacje o Programie:
REKRUTACJA
Formularz aplikacyjny dostępny jest na stronie: https://abm.gov.pl/pl/form/dodaj29,Formularz-rekrutacyjny-HMS.html
Formularz należy wypełnić w języku angielskim do 07.09.2023 r.. Zgłoszenia kandydatów zostaną przesłane do oceny Harvard Medical School Postgraduate Medical Education. Harvard Medical School Postgraduate Medical Education podejmie ostateczną decyzję o przyjęciu. Zaakceptowani kandydaci otrzymają oficjalne pismo o przyjęciu od Harvard Medical School Postgraduate Medical Education.
Moderna, Inc. (NASDAQ:MRNA), spółka biotechnologiczna będąca pionierem w dziedzinie terapii i szczepionek opartych na informacyjnym RNA (mRNA), ogłosiła, że na dorocznym spotkaniu Amerykańskiego Towarzystwa Terapii Genowej i Komórkowej (ASGCT, ang. American Society of Gene + Cell Therapy) w 2023 r. przedstawiono wstępne dane z badania 1/2 fazy dotyczącego zastosowania mRNA-3927 w eksperymentalnej terapii kwasicy propionowej (PA).
Trwające globalne badanie kliniczne 1/2 fazy (numer identyfikacyjny w systemie ClinicalTrials.gov: NCT04159103) jest wieloośrodkowym badaniem otwartym mającym na celu ocenę bezpieczeństwa, farmakodynamiki i farmakokinetyki mRNA-3927 u uczestników w wieku powyżej 1 roku z genetycznie potwierdzoną kwasicą propionową (PA, ang. propionic acidemia). W badaniu zastosowano metodę eskalacji dawki w celu oceny dożylnego podawania mRNA-3927. Początkowy schemat dawkowania wynosił 0,3 mg/kg i był podawany dożylnie co 3 tygodnie; kolejne dawki podawane były co 2 tygodnie. Uczestnicy, którzy ukończyli badanie optymalizacji dawki (10 dawek), kwalifikują się do kontynuacji leczenia w otwartym badaniu przedłużonym (NCT05130437). Pierwszorzędowe punkty końcowe badania dotyczą bezpieczeństwa i tolerancji, podczas gdy punkty drugorzędowe i eksploracyjne obejmują farmakologię, ocenę potencjalnych biomarkerów osoczowych oraz częstotliwość i czas trwania zdarzeń dekompensacji metabolicznej (MDE, ang. metabolic decompensation events). mRNA-3927 był dobrze tolerowany w podawanych dawkach, wykazano również obiecującą zależność parametrów farmakologicznych od dawki oraz potencjalne korzyści kliniczne.
Do tej pory łącznie 16 uczestników otrzymało dawki mRNA-3927 w pięciu kohortach dawkowania. 11 uczestników z tej grupy ukończyło badanie i zostało włączonych do otwartego badania przedłużonego, a pięciu uczestników było leczonych mRNA-3927 przez ponad rok. Po rozpoczęciu leczenia mRNA-3927 u większości uczestników, którzy zgłaszali MDE w ciągu 12 miesięcy przed rozpoczęciem badania, występowały one rzadziej lub nie występowały wcale.
W obu badaniach podano łącznie ponad 280 dawek mRNA-3927, co przekłada się na ponad 13 pacjentolat doświadczenia w leczeniu. Nie odnotowano toksyczności ograniczającej dawkę ani konieczności przerwania badania z powodu zdarzeń niepożądanych zaistniałych w trakcie leczenia (TEAE, ang. treatment-emergent adverse events). U piętnastu uczestników wystąpiło TEAE, natomiast dziewięciu uczestników doświadczyło TEAE związanego z badanym lekiem. Ciężkie zdarzenia niepożądane (SAE, ang. serious adverse event) odnotowano u ośmiu uczestników. Większość SAE wynikała z kwasicy propionowej i nie była związana z mRNA-3927. U sześciu uczestników wystąpiły łagodne TEAE związane z infuzją (IRR, ang. infusion-related reaction); większość zdarzeń wystąpiła jednak przy pierwszych dawkach.
– Po wejściu w fazę zwiększania dawki, w której będziemy dalej oceniać bezpieczeństwo i skuteczność oraz określać zalecaną dawkę do przyszłych badań klinicznych, nadal obserwujemy obiecujące wyniki podawania mRNA-3927. To pierwsze badanie kliniczne, w którym przedstawiono wyniki terapii mRNA w celu zastępowania białek wewnątrzkomórkowych, a nasze obserwacje opierają się na ponad 13 pacjentolatach doświadczenia – stwierdza Kyle Holen, starszy wiceprezes firmy Moderna i dyrektor ds. rozwoju, terapii i onkologii. – Jesteśmy ogromnie wdzięczni pacjentom, ich rodzinom i badaczom, którzy wzięli udział w naszych wysiłkach badawczych, i z niecierpliwością czekamy na kontynuację badań w celu oceny potencjału terapeutycznego naszego kandydata mRNA w leczeniu kwasicy propionowej.
Informacje o kwasicy propionowej (PA) i mRNA-3927
Kwasica propionowa jest rzadkim, ciężkim i dziedzicznym zaburzeniem metabolicznym o znaczącej zachorowalności i śmiertelności, dotykającym 1 na 100–150 tys. osób na całym świecie. PA jest wynikiem mutacji w podjednostkach α lub β karboksylazy propionylo-koenzymu A (PCC; kodowanych odpowiednio przez geny PCCA i PCCB), co prowadzi do niedoboru PCC i późniejszej akumulacji toksycznych metabolitów. PA charakteryzuje się nawracającymi, zagrażającymi życiu zdarzeniami dekompensacji metabolicznej (MDE) i powikłaniami wielonarządowymi. Powikłania wielonarządowe obejmują objawy ze strony układu nerwowego, kardiomiopatię, arytmie, opóźnienie wzrostu, nawracające zapalenia trzustki, supresję szpiku kostnego i podatność na infekcje. Długoterminowe uszkodzenia spowodowane odkładaniem się toksycznych metabolitów powodują powikłania ze strony różnych narządów, a funkcje poznawcze są ujemnie skorelowane z liczbą MDE.
Obecnie nie ma skutecznych metod leczenia PA, które byłyby ukierunkowane na podstawową przyczynę choroby.
mRNA-3927 to nowa terapia, polegająca na dożylnym podawaniu otoczonych nanocząsteczkami lipidowymi (LNP, ang. lipid nanoparticle) dwóch mRNA kodujących białka podjednostki PCCA i PCCB i przywracająca aktywność funkcjonalną enzymu PCC w wątrobie. Poprzez kodowanie białek wewnątrzkomórkowych terapia mRNA może odgrywać potencjalną rolę w zapobieganiu i leczeniu ostrych dekompensacji metabolicznych.
W badaniach klinicznych w Polsce w ciągu jednego roku może brać udział nawet 25 tys. osób, a na świecie ta liczba sięga nawet 1,8 miliona. Ośrodkom zależy na stałym podnoszeniu bezpieczeństwa i komfortu uczestników badań. Każdego roku zmieniają się potrzeby pacjentów, które są mocno brane pod uwagę. Dzięki temu wprowadzane są nowatorskie technologie, które umożliwiają m.in. zdalne monitorowanie stanu zdrowia pacjenta czy szybszą analizę danych. Polska odgrywa tu bardzo ważną rolę.
Dzięki badaniom klinicznym każdego roku powstaje nawet ponad 60 nowych leków i terapii, z których korzystać mogą pacjenci. Wzrost zainteresowania badaniami klinicznymi, zarówno firm farmaceutycznych jak i pacjentów, uwidocznił się podczas pandemii COVID-19, gdzie w latach 2020 i 2021 ponad 1300 nowych badań dotyczyło właśnie tej choroby. W 2022 roku liczba uczestników badań klinicznych sięgała ponad 1,8 mln osób.[1] Jak podaje raport “Świadomość Polaków na temat badań klinicznych – Pratia 2022” w badaniach klinicznych w samym tylko 2020 roku wzięło udział ponad 25 tys. Polaków. Aż 76% osób, które brało uczestniczyły w badaniu deklaruje skłonność do ponownego udziału!
Innowacje wspierają innowacje
Badania kliniczne są synonimem rozwoju medycyny. Bez nich niemożliwe jest udostępnianie pacjentom nowych leków i terapii. Widać to szczególnie na przykładzie obszaru onkologii, gdzie w minionym roku około 30% z wszystkich opracowanych leków dotyczyło właśnie tego obszaru.[2] Wiele chorób onkologicznych, które jeszcze niedawno zagrażały naszemu życiu, jest dziś chorobami przewlekłymi. Badania kliniczne realizowane są w celu potwierdzenia skuteczności badanych preparatów oraz bezpieczeństwa pacjentów w trakcie trwania całego badania. Procedury są niezwykle rozbudowane, a stan zdrowia szczegółowo analizowany. Jednocześnie obok bezpieczeństwa, szczególną uwagę przywiązuje się do potrzeb pacjentów. To właśnie one wraz z postępem technologicznym napędzają potrzebę innowacji.
Nowoczesne rozwiązania poprawiają komfort pacjentów
Dziś większość badań wymaga cyklicznej obecności pacjenta w ośrodku, ale dzięki rozwojowi nowych narzędzi medycznych w przyszłości model niektórych badań klinicznych może się zmienić na zdalny lub hybrydowy. Decentralizacja badań klinicznych pomaga przenosić badania kliniczne z ośrodka do domu pacjenta, a dziś jest prawie trzykrotnie więcej badań klinicznych, które prowadzone są z wykorzystaniem metod zdalnych, wirtualnych lub zdecentralizowanych niż 10 lat temu. Dzięki temu ograniczana jest liczba wizyt pacjenta w ośrodku, przy jednoczesnym zapewnieniu stałego kontaktu z lekarzem i wysokiego standardu opieki oraz możliwości stałego monitoringu parametrów życiowych pacjenta.
Pomaga w tym rozwój narzędzi telemedycznych zapewniających kontakt pacjenta z lekarzem, a także stosowanie urządzeń typu wearable, takich jak bransoletki czy zegarki, które pozwalają na zdalne odczytywanie informacji takich jak puls, saturacja czy temperatura ciała. Uzupełnieniem mogą być wizyty personelu pielęgniarskiego w domu pacjenta, w celu przekazania leków lub pobrania materiału biologicznego. Te rozwiązania pomagają uwolnić czas pacjenta, a automatyzacja innych procesów pozwala lekarzom bardziej skupić się na budowaniu relacji z uczestnikiem badania.
Przyszłość badań klinicznych zaczyna się w Polsce?
Informacje zbierane w trakcie badań medycznych objęte są szczegółowymi procedurami, a bazy danych pochodzą z wielu źródeł, takich jak rejestry medyczne, elektroniczne konta pacjentów, ankiety mobilne, a także wspomniane wcześniej urządzenia. Wyzwaniem pozostaje ich duże rozproszenie i przechowywane w różnych standardach. Jednak i tutaj z pomocą przychodzą nowoczesne rozwiązania technologiczne. Wirtualne badania dostarczają danych w czasie rzeczywistym, oferują wgląd w rzeczywiste działanie leków i ułatwiają badanie wyników, a elektroniczne przechwytywanie danych umożliwia analizę przy użyciu algorytmów sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego.
Polskie firmy takie jak Clinscience czy Pratia odgrywają tu znaczącą rolę. Wdrażanie nowego podejścia w badaniach klinicznych wymaga współpracy różnych dyscyplin, w tym biotechnologii, inżynierii procesów i systemów, medycyny oraz zaangażowania organizacji, takich jak firmy farmaceutyczne i produkujące urządzenia medyczne oraz CRO (Contract Research Organizations). Analiza danych pokazuje, że badania kliniczne z wykorzystaniem metod zdalnych, wirtualnych lub zdecentralizowanych, pozwalają przyspieszyć niektóre etapy badań nawet o ok. 20%. A końcowym celem wszystkich innowacji jest uczynienie badań klinicznych bardziej wydajnymi i bezpieczniejszymi.
Kłębuszkowe zapalenia nerek (KZN) to choroby rzadkie i ultrarzadkie, które mogą doprowadzić do niewydolności nerek. Jedyną metodą, która pozwala rozpoznać chorobę jest biopsja. Naukowcy chcą zapobiec powikłaniom zabiegu, by móc wcześniej diagnozować schorzenia nerek.
Kłębuszkowe zapalenia nerek (KZN) obarczone są dużą współchorobowością i śmiertelnością. W większości przypadków jedyną metodą rozpoznania pozostaje biopsja nerki. – Pomimo że jest to względnie bezpieczne badanie, nawet jedna trzecia zabiegów jest powikłana drobnymi komplikacjami o charakterze najczęściej krwotocznym – tłumaczy dr hab. n. med. Alicja Rydzewska-Rosołowska z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, główny badacz w projekcie „STOP BLEED”. – Nierzadko choroby te diagnozowane są zbyt późno, co może być związane z obawą (zarówno pacjentów jak i lekarzy) przed potencjalnymi działaniami niepożądanymi biopsji – dodaje.
Desmopresyna stosowana jest z powodzeniem u osób zakwalifikowanych do zabiegów operacyjnych, u których stwierdzono duże ryzyko krwawienia i wydaje się skutecznym lekiem mogącym zmniejszyć ryzyko krwawienia po biopsji nerki. Naukowcy z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku zaprojektowali wieloośrodkowe badanie kliniczne, które ma ocenić skuteczność desmopresyny w zapobieganiu powikłaniom krwotocznym po biopsji nerki. Badanie jest finansowane ze środków Agencji Badań Medycznych.
– Osoby dorosłe, zakwalifikowane przez specjalistę nefrologa do biopsji nerki, zostaną podzielone na dwie równe grupy – jedna otrzyma przed zabiegiem lek, druga placebo. Ocenie podlegać będzie wystąpienie małych i dużych powikłań krwotocznych w przeciągu 24h po zabiegu, a także bezpieczeństwo leku – tłumaczy dr hab. n. med. Alicja Rydzewska-Rosłowska z UMB.
Uzyskane wyniki pozwolą na udzielenie odpowiedzi, czy zastosowanie desmopresyny przed zabiegiem biopsji nerki zwiększa bezpieczeństwo zabiegu, szczególnie w populacji osób z rzadkimi chorobami nerek.
Osoby zainteresowane badaniem prosimy o kontakt:
dr hab. n. med. Alicja Rydzewska-Rosołowska
+48 858 317 885
Film na youtubie:
https://www.youtube.com/watch?v=ZRfxeUjP10M© 2022 Wszystkie prawa zastrzeżone